هموروئید خارجی یا بواسیر خارجی برآمدگی نرمی در اطراف دهانه ی مقعد است. گاهی اوقات ممکن است حالتی به نام همورئید ترومبوزه رخ دهد. در این وضعیت، یک لخته ی خونی ایجاد شده و آن برآمدگی سفت می شود. از آنجا که بافت های اطراف مقعد پوشیده از پایانه های عصبی است، هموروئید خارجی موجب درد و سوزش و خارش شدید مقعد می شود. هموروئید داخلی در بالای خط دندانه ای است و با اپی تلیوم ستونی پوشانده شده و رسپتورهای درد ندارد. آن ها در سال ۱۹۸۵ به ۴۴ دسته بر اساس درجه پرولاپس یا بیرون زدگی تقسیم شدند .
درجه اول :هموروئید فقط خون ریزی دارد و بیرون زدگی ندارد
درجه دوم :هموروئید خون ریزی و بیرون زدگی دارد و بیرون زدگی خودبخود جا می رود
درجه سوم : هموروئید بیرون زدگی فقط با فشار دست جا می رود
درجه چهارم : هموروئید بیرون زدگی حتی با فشار دست هم جا نمی رود
ابتدا پزشک با مشاهده مقعد بیماری هموروئید را تشخیص می دهد. در مراحل بعدی این بررسی به عنوان یک معاینه انگشتی مقعد برای شناسایی هموروئید شناخته شده است. در طول این تستهموروئید، دکتر دستکش دست می کند و آن را به مایع لوبریکانت یا همان مایع لغزنده آغشته می کند و ناحیه رکتوم یا همان راست روده را معاینه می کند. در صورتی که پزشک تشخیص دهد که چیزی غیر طبیعی وجود دارد، ممکن است یک آزمایش اضافی به نام سیگموئیدوسکوپی کمک بگیرد. سیگموئیدوسکوپی را با استفاده از یک دوربین کوچک برای تشخیص هموروئید داخلی انجام می دهند.
چطور یک پزشک تشخیص می دهد که بیماری مبتلا به هموروئید است
دکتر با مشاهده مقعد بیمار به راحتی همورئید خارجی را تشخیص می دهد . برای تشخیصهموروئید داخلی نیز از تست های زیر برای تشخیص کمک می گیرد:تست کانال مقعد توسط پزشک که برای بررسی وضعیت غیر طبیعی کاربرد دارد . تست های دیجیتال که برای تشخیص قطعی هموروئید داخلی انجام می شوند در تمامی تست ها پزشک دستکش دست می کند و از مایع لغزنده کمک می گیرد تا بیمار ناراحتی یا دردی را احساس نکند.
بیمار چطور احتمال می دهد که به هموروئید مبتلا است ؟
علائم هموروئید شامل :سوزش و درد در اطراف مقعد
توده خارش دار یا دردناک یا متورم در نزدیکی دهانه مقعد
اسهال
اجابت مزاج دردناک
مشاهده خون در مدفوع یا در بافت مقعد
تشخیص هموروئید از طریق کولونسکپی
همانطور که در تصویر زیر می بینید پزشک معالج شما با دیدن کولونوسکپی شما تشخیص می دهد که دچار کدام یک از درجات هموروئید هستید
دکتر زهرا سعادتی
اگر یک لخته خون در یک هموروئید خارجی جای گرفته باشد درد این نوع از هموروئید ناگهانی و شدید است و شبیه به درد تیر کشیدن دندان است. در این حالت از همورئید خارجی همورئید ترومبوزه نیز گفته می شود. شما ممکن است یک توده در دهانه مقعد ببینید و یا آن را احساس کنید. به هر حال لخته معمولا حل و جذب می شود و پوستی اضافه از خود به جا می گذارد که ممکن است ملتهب و حساس همراه با خارش باشد.
درمان هموروئید خارجی بدون عمل جراحی
در مراحل اولیه زمانی که هموروئید به صورت ترومبوز است می توان از لیزر درمانی همورئید کمک گرفت در این روش با تاباندن اشعه ماورای بنفش به هموروئید لخته خونی که در این قسمت گیر افتاده کوچک شده و به سرعت جذب می شود. همانطور که در تصویر بالا می بینید ترومبوز به وجود آمده بر اثر تجمع لخته خون پس از لیزر به خوبی جذب شده بدون ایجاد هیچ گونه برش یا خونریزی. بدون درد و بستری انجام می شود و برای بیمارانی که از عمل جراحی هموروئید می ترسند روش جایگزین بسیار مناسبی است.
یک تفاوت هموروئید خارجی با داخلی در این است که هموروئید داخلی معمولا بدون درد است حتی زمانی که خونریزی می کند شما متوجه درد نمی شوید
هموروئید داخلی ـ خارجی : گاهی هر دو نوع داخلی و خارجی با هم بروز می کنند که آن را نوع مختلط نیز می نامند.
دکتر زهرا سعادتی
انواع هموروئید واصول کلی درمان هموروئید
اولین راه درمان کنترل یبوست بوسیله رژیم پر فیبر می باشد. باید حداقل ۳۰ گرم فیبر روزانه مصرف شود. شامل میوه ها؛ سبزیجات؛ حبوبات.در صورت نیاز با دستور پزشک ملین تجویز می شود.این روش در درمان انواع هموروئید بسیار مهم است
افزایش مصرف مایعات.روزانه ۱۰-۸ لیوان آب؛ کاهش مصرف چای و مایعات کافئینه
ورزش ایروبیک و پیاده روی روزی نیم ساعت کمک کننده است
به محض احساس دفع باید اقدام به اجابت مزاج نمود
هر روز یک زمان خاص را مثلا بعد از غذا خوردن تنظیم کنید و روی توالت بنشینید. این به تحریک حرکت روده کمک می کند. حتی می توانید از برنامه های یادآوری و آلارم گوشی همراه خود استفاده کنید تا زمان های مشخصی را برای اجابت مزاج به شما یاد آوری کند
هنگام خشک کردن این ناحیه نباید دستمال محکم و با فشار روی این ناحیه کشیده شود و می توان از سشوار مو استفاده کرد.ضدالتهاب های غیر استروییدی به کاهش درد کمک می کند.لگن آب گرم بمدت ۱۵ دقیقه بعد از هر اجابت مزاج حدودا روزی ۳-۲ بار توصیه می شود
درمان های موضعی هموروئید یا بواسیر
شواهد کمی برای فواید دارو های موضعی و شیاف ها وجود دارد. درمان های موضعی هموروئیدشامل پماد ها و شیاف های انتی هموروئید می باشد.
نکته: پمادهای آنتی همورویید در واقع همورویید را درمان نمی کنند و فقط درد آنها را تخفیف می دهند.استروییدها بیش تر از ۲-۱ هفته نباید در هموروئید استفاده شوند زیرا سبب نازکی و اتروفی پوست می شوند
دارو های دیگر شامل کرم های محافظت کننده پوست مانند زینک اکسید؛ یک ضد درد مانندلیدوکایین؛ یک تنگ کننده عروق مثل اپی نفرین
شیاف انوزول که ترکیبی از پراموگسین و زینک اکسید می باشد برای خارش؛ سوزش و درد مقعد مفید است
گاهی می توان از یک ایس پک کوچک برای کاهش ورم استفاده کرد
نشستن روی کوسن نرم به جای سطوح سفت باعث کاهش ورم می شود.برای التهاب خارج مقعد می توان از پروکتوفوم استفاده کرد
عوارض استفاده ی بی رویه کورتون در بیماری های مقعد:راش پوستی؛التهاب و نازکی پوست این ناحیه
دکتر زهرا سعادتی
خانم دکتر سعادتی متخصص جراحی و دارای بورد تخصصی
فارغ التحصیل دانشگاه بهشتی تهران دوره های لیزر را در کشورمان ایران و روسیه و ترکیه گذرانده اند
در حال حاضر دو نوع لیزر بیشترین کاربرد را در درمان انواع هموروئید دارد. در درجه اول لیزر کم توان یا مادون قرمز که به صورت کاملا سرپایی انجام می شود. کوچکترین جراحی وارد نمی شود و تنها با تاباندن این نوع لیزر خاص به محل بالشتک هموروئید خون لخته شده در آن جذب شده و ورم و التهاب آن از بین می رود. بیمار بعد از انجام لیزر هموروئید می تواند به کارهای روزمره خود برسد و بستری ندارد.
در مواقعی که هموروئید بسیار بیرون زده و پوست اضافه زیادی دارد از لیزر پرتوان استفاده می شود. با یک بی حسی موضعی هموروئید به راحتی لیزر می شود و بیمار هیچ دردی را احساس نمی کند. بالشتک هموروئید با لیزر برداشته می شود و به پاتولوژی ارسال می شود. بیمار بدون بستری به منزل می رود و بعد از یک شب کم تحرکی دوباره به زندگی روزمره بر می گردد.
با لیزر پرتوان همزمان بیماری شقاق و هموروئید را می توان درمان کرد و در روش همورئید اکتومی استفاده می شود
در تصویر بالا می بینید که هموروئید ترومبوزه با روش لیزردرمانی با لیزر کم توان بدون هیچ جراحتی جذب شده و آثار بیماری کاملا از بین رفته
دکتر زهرا سعادتی